Wanneer ben je als ondernemer privé aansprakelijk?

Bij felix. hebben we veel contact met ondernemers. Stuk voor stuk gepassioneerde mensen die overal kansen zien en bereid zijn om risico’s te nemen. Als dat goed uitpakt, is iedereen blij en groeit de onderneming. So far so good. Maar onze juristen zien vaak de situaties voorbij komen waar het helaas niet goed heeft uitgepakt. Denk aan een grote klant die de facturen niet betaalt. Een werknemer die bij een klant grote schade veroorzaakt. Of een vervelende discussie met een onderaannemer.

Een vraag die wij veel van ondernemers krijgen is: wanneer ben ik privé aansprakelijk? Het antwoord op die vraag is eigenlijk afhankelijk van twee dingen. Allereerst de rechtsvorm van de onderneming. Is het bijvoorbeeld een eenmanszaak, VOF of B.V.? Ten tweede spelen uiteraard de feiten & omstandigheden een rol: wat is er precies aan de hand?

Een overzicht op hoofdlijnen voor de meest voorkomende rechtsvormen:

1. Eenmanszaak

Nederland telt een groot aantal eenmanszaken. In 2021 alleen al circa 1,3 miljoen! Een eenmanszaak is een bedrijf waarvan één persoon de eigenaar is. Een eenmanszaak heeft geen “rechtspersoonlijkheid”. Dat betekent dat de eenmanszaak zelf geen bezittingen of schulden kan hebben, geen contracten kan sluiten en ook niet aansprakelijk kan zijn.

De ondernemer is bij een eenmanszaak dus altijd zélf – met zijn privé-vermogen! – aansprakelijk voor schulden. Schuldeisers kunnen zich verhalen op het (privé)bezit van de ondernemer. En is de ondernemer getrouwd in gemeenschap van goederen? Dan kunnen de schuldeisers ook terecht bij de partner van de ondernemer.  

2. VOF

Een vennootschap onder firma is een samenwerkingsverband waarin minimaal 2 personen samenwerken  onder één gemeenschappelijke naam. Iedere persoon die meedoet, wordt mede-eigenaar (ook wel ‘vennoot’). Ook een VOF heeft geen rechtspersoonlijkheid (er zijn wel plannen om dit te gaan veranderen). Een VOF heeft wel een “afgescheiden vermogen”.

Dit betekent dat het vermogen van de VOF losstaat van de vermogens van de individuele vennoten. Maar: de vennoten zijn wél hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de VOF. Hierdoor kunnen schuldeisers van een VOF zich dus verhalen op het vermogen van de VOF, maar ook op het privévermogen van de vennoten. Privé-schuldeisers van één van de vennoten kunnen zich overigens niet óók verhalen op het vermogen van de VOF.

3. Besloten vennootschap (BV)

Een besloten vennootschap is een bedrijf met aandeelhouders en bestuurders. Een BV kan zowel alleen als met meerdere mensen worden opgericht. Hiervoor moet je altijd naar de notaris. Een BV heeft wél rechtspersoonlijkheid. Dat betekent dat de BV dus wel eigen bezittingen en schulden kan hebben en zelf contracten kan aangaan. Ook heeft een BV een afgescheiden vermogen. In tegenstelling tot de VOF is bij een BV geen sprake van hoofdelijke aansprakelijkheid.

De ondernemer met een BV is dus in principe niet privé aansprakelijk richting schuldeisers. Kun je als ondernemer met een BV dan zomaar van alles doen? Nee, er zijn uitzonderingen. Als de ondernemer namelijk niet handelt in het belang van de BV, overeenkomsten aangaat waarvan hij weet dat de BV die niet zal kunnen nakomen of bijv. een onjuiste voorstelling schetst van de financiële toestand van de BV, kan de ondernemer wel degelijk alsnog in privé aansprakelijk zijn.

Tip: beheers je risico’s

Ben jij ondernemer? En wil je meer weten over de (juridische) risico’s die je loopt en/of hoe je die het beste kunt beheersen? Neem dan zeker contact met ons op via info@felix.nl of 038 – 333 75 74. Het is namelijk zeker mogelijk om als ondernemer je aansprakelijkheid verder te beperken, bijvoorbeeld via een passende set algemene voorwaarden of contracten.